Bruksizm - przyczyny, diagnostyka, leczenie

Bruksizm jest parafunkcją polegającą na zaciskaniu zębów lub zgrzytaniu nimi oraz występowaniu nawykowej, niekontrolowanej aktywności mięśni żucia. W artykule znaleźć można informacje o przyczynach, diagnostyce i metodach leczenia tego schorzenia.
Etiopatogeneza
Parafunkcje to nieprawidłowe nawyki w układzie ruchowym narządu żucia, które zazwyczaj są nieświadome bądź wywoływane przez stres lub przeszkody w obrębie układu stomatognatycznego. Bruksizm jest jedną z najbardziej powszechnych parafunkcji zwarciowych (1), którą definiujemy jako nawykową, niekontrolowaną aktywność mięśni żucia. Może ona przyjąć postać wzmożonego napięcia mięśni żucia czy też zaciskania zębów i zgrzytania nimi. Rozróżnia się bruksizm w czasie snu (ang. sleep bruxism, SB, bruksizm ekscentryczny) i bruksizm w stanie czuwania (ang. awake bruxism, AB, bruksizm centryczny). Bruksizm w medycynie snu natomiast jest klasyfikowany jako parasomnia (1, 2).
Bruksizm centryczny (AB) to stan, którego pacjent jest świadomy, a który charakteryzuje się zaciskaniem zębów i brakiem zgrzytania charakterystycznym w przypadku SB. U podłoża bruksizmu centrycznego leży stres, który wywołuje nadmierne napięcie emocjonalne i aktywność mięśniową. W celu uwolnienia się od obciążenia bodźcem stresogennym narząd żucia wykonuje nieprawidłowe czynności ruchowe (1, 3, 4).Bruksizm ekscentryczny (SB) objawia się zgrzytaniem zębami, co skutkuje ich starciem i mimowolnie wykonywanymi ruchami podczas snu. Podczas snu sekrecja śliny i jej ochronne działanie w stosunku do tkanek jamy ustnej obniżają się, jednak w trakcie SB dochodzi do nawilżania jamy ustnej, o czym świadczy zauważalny odruch połykania w postaci ruchu kości gnykowej (1, 5).
Autorzy: Olaf Gruca, Rafał Rój, Martyna Gryndys, Patrycja Foryś, Justyna Juszczyk, Kinga Haponik, Jacek Kasperski